ไคเซกิเรียวกิอาหารชุดสุดหรูของญี่ปุ่น
ไคเซกิเรียวกิอาหารชุดสุดหรูของญี่ปุ่น
สำหรับวัฒนธรรมที่ประเทศญี่ปุ่นแล้ว ในอดีตมักมีค่านิยมการลำดับชนชั้นแบบเจ้าขุนมูลนาย ซึ่งมักจะสร้างวัฒนธรรมให้ดูมีระเบียบแบบแผนเพื่อบ่งบอกถึงวิทยฐานะ
วัฒนธรรมอย่างหนึ่งสำหรับชนชั้นสูงในสมัยก่อนนั่นก็คือการกินอาหารแบบไฮโซโบราณอย่างหนึ่งที่เรียกว่า “ไคเซกิเรียวกิ” ซึ่งไคเซกิเรียวกินี้ เป็นวัฒนธรรมที่ค่อนข้างจะมีระเบียบและมีระบบ เพราะค่อนข้างจะมีวิธีการกินที่ถือยศถืออย่าง เนื่องจากการเสริฟอาหารจะเป็นการเสริฟอาหารชุดใหญ่ แต่จะนำมาเสิร์ฟทีระชุด โดยแบ่งย่อยออกมาให้ ครั้งละเซ็ต จะไม่นำออกมาวางเสิร์ฟทีเดียวพร้อมกันเพื่อหยิบกินตามอำเภอใจ
ถ้าเปรียบเทียบให้เห็นภาพในประเทศไทยเรามักจะได้พบกับอาหารชุดประเภทเบนโตะ ซึ่งไคเซกิเรียวกิ ก็จะคล้ายๆ กับเบ็นโต๊ะ เพียงแต่ว่าจะจัดมาในถาด และจะมีอาหารอีกหลายถาด ต่อคิว ถยอยจัดมาเสิร์ฟให้เรากินทีละอย่าง จนกว่าจะครบเซ็ต
ถ้าใครยังนึกไม่ออกว่าการเสิร์ฟอาหารชนิดนี้เป็นการเสิร์ฟอาหารแบบไฮโซโบราณของชาวญี่ปุ่นอย่างไร ให้นึกการกินอาหารแบบไฮโซของทางฝั่งยุโรป แบบในหนังฝรั่งยุคที่นั่งกินข้าวโตะยาว ๆ ที่จะจัดอาหารมาให้แขกทีละอย่าง ตามลำดับขั้น โดยจะวางช้อนตามลำดับขั้นตอนการกินกันเลยทีเดียว เป็นพิธี และเป็นกฏการกินในการเข้าสังคม
สวนอาหารที่จะนำมาเสิร์ฟให้แด่แขกหรือลูกค้านั้น ผู้จัดเตรียมอาหารจะพิจารณาอาหารและเลือกทำอาหารจากวัตถุดิบตามฤดูกาลและตามความเหมาะสม ซึ่งบางครั้งผู้ที่เป็นแขกเองอาจจะไม่ทราบว่าจะได้กินอาหารอะไร แต่ก็สามารถเลือกพิจารณากินได้ตามความชอบ แต่ถ้าหากแพ้อาหารประเภทใด หรือกินอะไรไม่ได้ก็ควรบอกแก่ทางร้าน เพื่อเป็นการรักษามารยาทและรักษาน้ำใจของผู้ทำอาหาร เพื่อป้องกันการเข้าใจผิดคิดว่าเป็นการตำหนิรสชาติอาหาร เพราะชาวญี่ปุ่นค่อนข้างที่จะถือมากในเรื่องของมารยาททางด้านการปฏิบัติและโดยส่วนตัวแล้วชาวญี่ปุ่นเองก็จะเป็นผู้ที่รักษามารยาทและให้เกียรติต่อแขกหรือลูกค้ามากด้วยเช่นกันหากคิดว่าตนเองทำอาหารไม่ดีก็อาจจะทำให้รู้สึกผิดต่อผู้ที่มากินอาหารของตนเอง
ไคเซกิเรียวกิในยุคโบราณมักนิยมเสิร์ฟคู่กับงานเลี้ยงน้ำชา ของผู้สูงศักดิ์ในอดีต ซึ่งจะเสิร์ฟก่อนพิธีดื่มชาจะเริ่มขึ้น ซึ่งพิธีดื่มชาในสมัยอดีตก็เป็นพิธีที่ค่อนข้างจะละเมียดละไมและพิถีพิถันมีความสำคัญเช่นกัน จึงมักนิยมใช้การกินและการดื่มทั้ง 2 อย่างนี้ มาอยู่คู่กันนั่นเอง
