ชาเขียวมัทชะญี่ปุ่น
ชาเขียวมัทชะญี่ปุ่น
ประเทศญี่ปุ่นขึ้นชื่อในเรื่องของชาเขียวมานาน มีการปลูกเป็นพืชเศรษฐกิจกันแบบจริงจังเช่นเดียวกับการปลูกข้าวเลยทีเดียว ทางประเทศญี่ปุ่นให้ความสำคัญกับชาค่อนข้างมาก เห็นได้จากที่ในปัจจุบันยังมีการอนุรักษ์ พิธีชงชาแบบดั้งเดิมเอาไว้อยู่
ชาเขียวของทางญี่ปุ่นเป็นชาที่ขึ้นชื่อ ที่ทั้งคนในประเทศญี่ปุ่นและชาวต่างชาติยอมรับ ด้วยรสชาติชาและความหอมของชาที่ต่างจากใบชาปกติทั่วไป จากปากของสายนักดื่มชาที่พูดกันเรื่อยมาและที่สำคัญในสมัยโบราณชาเขียวถูกจัดไว้เป็นพืชประเภทยารักษาโรคอีกด้วย ซึ่งในสมัยอดีตชาเขียวถูกใช้เป็นยารักษาโรค บำรุงร่างกาย ปรับสมดุลย์ และดื่มเพื่อออกงานสังคมในแวดวงไฮโซสมัยโบราณ รวมถึงนักบวชที่ต้องการความสดชื่นและความสงบ
ชาเขียวญี่ปุ่น เรียกอีกชื่อหนึ่งในในสมัยโบราณว่า เรียวคุฉะ (Ryokucha) มีต้นกำเนิดที่แท้จริงมาจากมลฑลยูนาน ประเทศจีน เมื่อห้าพันกว่าปีก่อน โดย จักรพรรดิเสินหนงสื่อ ของจีน ท่านค้นพบชาเขียวด้วยความบังเอิญ ด้วยอุปนิสัยที่ชอบเที่ยวท้องไร่ ท้องนา และคนจีนมักชอบต้มชาดื่มเมื่อออกไปท่องเที่ยว ท่านต้มน้ำอยู่ ยังไม่ทันได้ทำการปรุงชา จู่ ๆ มีใบไม้ปลิวมาตามลมล่วงหล่นสู่หม้อต้มน้ำของท่าน ปรากฏว่า น้ำนั้นมีกลิ่นหอมฟุ้งมาก ท่านลองจิบน้ำนั้นดูแล้วทำให้รู้สึกสดชื่นกระชุ่มกระชวย นั่นจึงเป็นการค้นพบชาเขียวครั้งแรกนั่นเอง
ต่อมาสมัย เฮอัน ประเทศจีนและประเทศญี่ปุ่น เริ่มมีการติดต่อเป็นมิตรไมตรีต่อกัน มีการแลกเปลี่ยนวัฒนะธรรมด้านศาสนาและการแพทย์ ทูตที่เดินทางเข้ามาศึกษาวัฒนะธรรมที่ประทศจีนจึงเป็นพระสงฆ์ของทางญี่ปุ่น ที่เข้ามาศึกษาการแพทย์และศาสนาด้วยพร้อม ๆ กัน พระจากทางญี่ปุ่นได้มารู้จักชาเขียวในตอนนั้นนั่นเองเพราะชาเขียวถูกจัดเป็นสรรพคุณด้านสุขภาพ ชาเขียวจึงเป็นส่วนหนึ่งของวิชาแพทย์ ด้วยความที่ชื่นชอบในรสชาติ ท่านได้นำใบชาเขียวและเมล็ดพันธุ์ชาเขียวกลับประเทศญี่ปุ่น เพื่อนำมาชงดื่ม เพาะปลูก และศึกษาต่อด้วย และแล้วพระสงฆ์ได้มีโอกาสชงชาถวายแด่องค์จักรพรรดิญี่ปุ่น ซึ่งก็เป็นที่พอพระทัยเป็นอย่างมาก จนกระทั่งต่อมา ชาเขียว จึงได้รับความนิยมในชนชั้นสูงด้วย
พิธีชงชาเขียวที่มีเสน่ห์และละเมียดละไม ได้เกิดขึ้น ในสมัย คามาคุระ (Kamakura) ซึ่งจะเรียกการชงชานี้ว่า พิธีชงชาแบบ มัทฉะ (Matcha) ซึ่งได้กำเนิดพิธีนี้ขึ้นโดยนักบวชชื่อ อิไซ (Eisai) ท่านได้ผนวกการชงชาแฝงเข้ากับการทำสมาธิที่เรียบง่าย และยังทำให้ชาเขียวไม่เพียงแต่เป็นที่รู้จักในสังคมชั้นสูง แต่ยังเป็นที่แพร่หลายไปสู่ประชาชนทุกระดับอีกด้วย เนื่องจากท่านศึกษาและค้นพบว่า ชาเขียวมีสรรพคุณที่เป็นประโยชน์หลายอย่าง ควรค่าแก่ผู้คนอย่างเท่าเทียม เพราะชาเขียวช่วยดับกระหายทำให้สดชื่นกระปี้กระเป่าช่วยย่อยอาหารลดไขมันขับพิษล้างพิษได้อย่างอัศจรรย์
เพราะพระสงค์องค์นี้ได้ใช้ชาเขียว รักษาท่านโชกุนท่านหนึ่งที่ทรมาณเกือบเสียชีวิตเพราะอาการติดเหล้า จนหายเป็นปกติ นักบวช อิไซ จึงตัดสินใจให้ความสำคัญและเผยแพร่ สรรพคุณชาเขียวไปทั่วญี่ปุ่นปัจจุบันหากต้องการดื่มชาเขียวไม่ใช่เรื่องยาก เพราะมีให้เลือกซื้ออย่างแพร่หลาย
แต่คงไม่เหมือนการได้ไปดื่มชาเขียวแท้และสู้การไปสัมผัสการชงชาอันมีเสน่ห์แบบดั้งเดิมไม่ได้ เพราะการได้ดื่มชาแบบสด ๆ จากการกลั่นกรองที่ประณีต ได้ชาที่มีกลิ่นหอมหวลรัญจวญ และฟองชาที่ลอยฟูฟ่องสีเขียวสด ในถ้วยชา ที่รักษาระยะเวลาและอุณภูมิชงชาเป็นอย่างดี จะทำให้มิติการดื่มชา ไม่เหมือนที่อื่นอย่างแน่นอน
